یک کنترل پنل، در زمینه میزبانی وب، یک محیط نمایشی تحت وب است که توسط شرکت ارائه دهنده خدمات میزبانی هاست اشتراکی ارائه می گردد تا کاربران بتوانند تمام خدمات هاست خود را به صورت یکجا مدیریت نمایند. برای مثال موارد زیر برخی از این خدمات می باشد:

– مدیریت حساب کاربری مدیریت هاست

– مشاهده لاگ ها و گزارش های سرور

– جزئیات میزان مصرف شده و میزان خالی فضای حافظه هاست و همچنین میزان مصرف پهنای باند

– تنظیمات مربوط به مدیریت حساب های ایمیل، فوروارد کردن، مشاهده ایمیل های دریافتی، ارسال ایمیل، تنظیمات امنیت و…

– ایجاد اکانت یا حساب کاربری برای دسترسی امنیتی FTP

– مدیریت مراکز داده یا دیتابیس (DataBase)

– مشاهده آمار و اطلاعات بازدیدکنندگان به کمک نرم افزار آمار آنالیز یا بررسی لاگ های سایت

– مدیریت فایل ها تحت وب به وسیله نرم افزار های مرتبط

– ایجاد ساب دامین (زیردامنه) برای دامنه اصلی هاست

– افزودن دامنه به فضای میزبانی

– تنظیمات مربوط به زبان های پشتیبانی شده

– و بسیاری امکانات دیگر…

البته به طور کلی کنترل پنل های موجود را می توان به دو دسته کنترل پنل های منبع باز (Open-Source) و کنترل پنل های تجاری (Commercial ControlPanels) تقسیم نمود. که منظور از کنترل پنل های منبع باز، کنترل پنل هایی هستند که شرکت های ارائه دهنده آن نرم افزار این کنترل پنل ها را به صورت رایگان و بدون اخذ هزینه در اختیار میزبانان خدمات وب قرار می دهند تا از آن استفاده کنند و منظور از کنترل پنل های تجاری، کنترل پنل هایی است که شرکت های ارائه دهنده آن ها، لایسنس، گواهینامه یا اجازه دسترسی به امکانات این کنترل پنل ها را به صورت ماهانه، سالانه و یا در بازه های زمانی مشخص به فروش می رسانند و استفاده از خدمات این نوع کنترل پنل ها شامل هزینه می شود. که البته در این زمینه مسائلی چون تفاوت در امکانات، سیستم عامل های پشتیبان کننده، لایسنس یا کرک، امنیت، نسخه مورد استفاده و… نیز حائز اهمیت که در سایر مقالات ایده پردازان به آن خواهیم پرداخت.

لازم به ذکر است همانطور که پیش از این نیز در مقالات گذشته میزبان تارنمای ایران مطرح گردید، می توان گفتکنترل پنل هاست به نوعی پیرو و وابستهسیستم عامل سرور میزبان می باشد. به این علت که هر کنترل پنل، با توجه به امکانات پیش نیازهایی جهت آماده سازی شرایط موجود برای اجرا و برقراری ارتباط خود نیاز دارد که از جمله آنها می توان به سیستم عامل مناسب اشاره نمود. به علاوه  شرکت میزبان خدمات هاست، موظف است در راستای احترام به مشتری و اصول رضایتمندی مشتری، در انتخاب کنترل پنل مدیریت هاست خود علاوه بر بررسی مسائلی چون امنیت، کارآیی، زیبایی، گستردگی امکانات و خدمات و… به موضوع بسیار مهم خواسته و نیاز مشتری نیز توجه خاصی داشته باشد. بنابراین به طور مثال با اینکه در کشور ایران، از انواع کنترل پنل های تجاری یا رایگان و منبع باز (OpenSource) با نام های تجاری گوناگون Cpanel، Kloxo، Plesk، DirectAdmin، WebsitePanel و… استفاده می شود، شرکت میزبان باید علاوه به توجه به امکانات و سایر مسائل فنی این کنترل پنل ها، باید به این نکته توجه داشته باشد که کاربران و مشتریان این خدمات که عامل اصلی فعالیت هر تجارتی می باشند با کدام یک از این کنترل پنل ها، آسانتر و به سهولت بیشتر کار می کنند و محیط کدام یک برای مخاطبان، کاربرپسند تر (User-Friendly) می باشد. در این راستا میزبان تارنمای ایران، با توجه به تمام مسائل فنی کنترل پنل های موجود و به روز دنیا، در حال حاضر از دو کنترل پنل سی پنل و پلسک بهره می برد که از کنترل پنل سی پنل جهت ارائه خدمات هاست لینوکس (به طور مثال مناسب برای هاست و میزبانی سایت های جوملا و…) و کنترل پنل پلسک برایهاست ویندوز (مناسب برای نرم افزار ها و سیستم های تحت زبان ASP.NET) بهره می برد.