زیرا انتخاب صحیح سایز تیرآهن تأثیر زیادی در استحکام، ایمنی و هزینه های پروژه دارد. تیرآهن ها در سایزهای مختلفی تولید می شوند که هر کدام به‌ تناسب نیاز پروژه و نوع سازه انتخاب می شوند. این سایزها از ۱۲ تا ۳۰ متغیر هستند و به ‌طور کلی، تیرآهن های کوچکتر بیشتر برای سازه های کوچک و کم‌ ارتفاع و تیرآهن های بزرگتر برای ساختمان های بلندتر و پروژه های صنعتی کاربرد دارند. آگاهی از کاربرد دقیق هر سایز و انتخاب مناسب نه تنها در تأمین ایمنی سازه کمک می کند، بلکه می تواند هزینه ها را کاهش داده و کارایی پروژه را به حداکثر برساند.

انواع سایز تیرآهن

مهمترین فاکتوری که کاربرد و البته قیمت تیرآهن را تحت تأثیر قرار می دهد، سایز آن است. تیرآهن ها در سایزهای مختلفی تولید می شوند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. از جمله سایزهای رایج تیرآهن می توان به تیرآهن های ۱۲، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۲، ۲۴، ۲۷ و ۳۰ اشاره کرد. هر یک از این سایزها با توجه به ویژگی های فنی و ظرفیت باربری خود، در پروژه های ساختمانی و صنعتی متفاوت استفاده می شوند.

برای مثال، تیرآهن های سایز ۱۲ و ۱۴ بیشتر در سازه های مسکونی کوچک و بخش های غیر باربر کاربرد دارند؛ در حالی که سایزهای بزرگتر مانند ۱۸ و ۲۰ برای ساخت ساختمان های بلند مرتبه، سوله ها و پل ها استفاده می شود. انتخاب سایز مناسب به میزان بار، ارتفاع سازه و نوع پروژه بستگی دارد.

کاربرد هر سایز تیرآهن

تیرآهن ها با توجه به سایزهای مختلف در پروژه های ساختمانی و صنعتی کاربردهای متفاوتی دارند. انتخاب سایز مناسب تیرآهن بر اساس میزان بار و نوع سازه تعیین می شود و در ایمنی و استحکام سازه نقش مهمی دارد. هر سایز تیرآهن به دلیل خصوصیات فیزیکی و وزن خاص خود، برای استفاده در بخش های مختلف ساختمان ها یا سازه های صنعتی مناسب است. در ادامه کاربرد دقیق هر سایز تیرآهن را به‌ صورت تخصصی بررسی می کنیم:

کاربرد تیرآهن 12

تیرآهن سایز ۱۲ به دلیل وزن سبکتر و ابعاد کوچکتر، بیشتر در سازه های کوچک یا بخش های غیر باربر مورد استفاده قرار می گیرد. این سایز تیرآهن معمولاً برای ساخت دیوارهای غیر باربر، سقف های کاذب و سازه های کم ارتفاع به کار می رود. به عنوان مثال، تیرآهن ۱۲در ساختمان های دو یا سه طبقه می تواند به عنوان تیرهای فرعی یا نگهدارنده های داخلی در ساختار سقف یا کف استفاده شود. وزن مناسب این سایز به طراحان اجازه می دهد تا سازه هایی مقاوم اما سبک و مقرون به صرفه بسازند.

تیرآهن ۱۲ علاوه بر ساختمان های مسکونی کوچک، در سازه های صنعتی و کارگاه ها نیز کاربرد دارد. این سایز تیرآهن به دلیل وزن کم برای بخش های غیر باربر در تأسیسات صنعتی یا انبارها نیز مناسب است. برای مثال، تیرآهن ۱۲ انتخاب مناسبی برای ساخت قفسه های فلزی انبار یا استندهای نمایشگاهی محسوب می شود.

کاربرد تیرآهن 14

تیرآهن سایز ۱۴ به دلیل استحکام و ابعاد مناسب تر، در سازه های متوسط کاربرد فراوانی دارد. این سایز تیرآهن برای ساخت قاب های فلزی ساختمان های مسکونی تا چهار یا پنج طبقه و همچنین، به عنوان تیرهای فرعی در ساختمان های بزرگتر استفاده می شود. به عنوان مثال، تیرآهن ۱۴ در ساخت قاب های فلزی ساختمان های مسکونی یا تجاری، به عنوان ستون ها و تیرهای فرعی عمل می کند و استحکام مناسبی را برای تحمل بارهای سبک و متوسط فراهم می آورد. از این رو، قیمت تیرآهن 14 اندکی بالاتر از سایز ۱۲ آن است.

در پروژه های صنعتی نیز از تیرآهن ۱۴ برای ساخت اسکلت های فلزی کارگاه ها و انبارها استفاده می شود. این سایز تیرآهن به دلیل وزن و استحکام مناسب، در ساخت خرپاهای کوچک و متوسط و همچنین، در زیرسازی های صنعتی کاربرد دارد. به عنوان مثال، تیرآهن ۱۴ در انبارهایی با سقف های بلند که به ستون های نسبتاً سبک و مقاوم نیاز دارند، گزینه‌ای مطلوب است.

کاربرد تیرآهن 16

قیمت تیرآهن 16 بالاتر از سایز ۱۴ بوده و دلیل این تفاوت در قیمت نیز استحکام و تحمل بار بالاتر آن است. تیرآهن سایز ۱۶ از نظر استحکام و تحمل بار، برای پروژه های ساختمانی بزرگتر و سازه های پیچیده تر مناسب تر خواهد بود. این سایز تیرآهن برای ساخت ساختمان های مسکونی تا شش طبقه و حتی بالاتر و همچنین، در سازه های تجاری بزرگ و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، تیرآهن ۱۶ در ساخت قاب های فلزی برای برج های مسکونی، به عنوان ستون های باربر به کار می رود و بارهای سنگین تری را نسبت به تیرآهن های کوچکتر (۱۲ و ۱۴) تحمل می کند.

علاوه بر کاربردهای ساختمانی، تیرآهن ۱۶ در سازه های صنعتی همچون سوله ها و کارخانه ها نیز استفاده می شود. برای مثال، تیرآهن ۱۶ در ساخت اسکلت های فلزی کارخانه ها که به تحمل بارهای سنگین ماشین آلات نیاز دارند، به دلیل استحکام بالا انتخاب مناسبی است. همچنین، این سایز تیرآهن در پل های کوچک شهری و زیرساخت های حمل‌ و نقل سبک نیز کاربرد دارد و به دلیل ظرفیت باربری بالا، گزینه ای مطمئن و مقاوم در این نوع سازه ها محسوب می شود.

کاربرد تیرآهن 18

تیرآهن سایز ۱۸ در پروژه های ساختمانی و صنعتی با بارهای سنگین به کار می رود. این تیرآهن در ساختمان های بلند مرتبه به عنوان ستون ها و تیرهای اصلی و در سازه های تجاری مانند مراکز خرید و برج ها استفاده می شود. به عنوان مثال، تیرآهن ۱۸ در ساختمان های تجاری چند طبقه برای تحمل بارهای عمودی به عنوان ستون های باربر اصلی به کار می رود و استحکام لازم برای سازه های بزرگ را فراهم می کند. از این رو، قیمت تیرآهن 18 بالاتر از تیرآهن های سایز ۱۶، ۱۴ و ۱۲ است.

تیرآهن ۱۸ در پروژه های صنعتی نظیر ساخت سوله های بزرگ و زیرساخت های باربر اصلی مانند پل های جاده ‌ای و زیرساخت های سنگین به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. این سایز تیرآهن به دلیل تحمل بار بالا گزینه مناسبی برای سازه هایی است که به مقاومت زیاد در برابر فشار و وزن بالا نیاز دارند.

پرفروش ترین سایز تیرآهن

پرفروش ترین سایز تیرآهن ها معمولاً تیرآهن های سایز ۱۴ و ۱۶ هستند که به دلیل تطابق با نیازهای مختلف ساختمان ها و پروژه های عمرانی، در بازار بیشترین تقاضا را دارند. این سایزها برای استفاده در سازه های مسکونی، تجاری و صنعتی معمولی بسیار مناسب هستند و به دلیل ظرفیت باربری مناسب، به طور گسترده در ساخت سقف ها، دیوارهای باربر، قاب های فلزی و حتی در سازه های کوچک صنعتی کاربرد دارند. علاوه بر این، تیرآهن های سایز ۱۴ و ۱۶ به دلیل قابلیت تولید انبوه و دسترسی آسان به آن ها، به‌ عنوان گزینه های مقرون به ‌صرفه برای پروژه های مختلف در نظر گرفته می شوند.

نکات مهمی که باید در انتخاب سایز تیرآهن بدانید

سایز تیرآهن باید بر اساس نیازهای پروژه، نوع سازه، کاربری و بودجه انتخاب شود. در ادامه نکات مهمی که باید در انتخاب سایز تیرآهن مدنظر قرار دهید را مرور می کنیم:

• نوع و کاربری سازه

نوع سازه و کاربری سازه یکی از مهمترین عوامل انتخاب سایز تیرآهن است. سازه های مسکونی معمولاً به تیرآهن های با سایز کوچکتر نیاز دارند؛ در حالی که سازه های تجاری یا صنعتی سنگین نیازمند تیرآهن های بزرگتری هستند. برای مثال، در یک ساختمان چند طبقه مسکونی می توان از تیرآهن سایز ۱۴ یا ۱۶ استفاده کرد؛ اما در سوله های صنعتی ممکن است به تیرآهن سایز ۱۸ یا بالاتر نیاز باشد.

• میزان بار وارد بر سازه

میزان باری که سازه باید تحمل کند، به صورت مستقیم بر انتخاب سایز تیرآهن تأثیر می گذارد. برای سازه هایی که بارهای سنگین مانند بارهای دینامیکی یا ضربه ای دارند، باید از تیرآهن های بزرگتر با ظرفیت باربری بالاتر استفاده شود. به عنوان مثال، تیرآهن سایز ۱۸ به بالا در پل ها یا ساختمان های چند طبقه تجاری استفاده می شود تا فشار و وزن بالای سازه را تحمل کند.

• ارتفاع سازه

با افزایش ارتفاع ساختمان، نیاز به تیرآهن های با سایز بزرگتر و مقاوم تر افزایش می یابد؛ زیرا تیرآهن باید وزن طبقات بالایی را تحمل کند. از این رو، استفاده از تیرآهن های سایز ۱۶ یا ۱۸ و بالاتر در ساختمان های چند طبقه یا برج ها متداول است تا پایداری ساختمان در برابر وزن طبقات و بارهای جانبی مانند باد و زلزله تأمین شود.

• هزینه و بودجه پروژه

بودجه موجود نیز نقش تعیین کننده ای در انتخاب سایز تیرآهن دارد. تیرآهن های بزرگتر و مقاوم تر معمولاً هزینه بالاتری دارند و برای پروژه های با بودجه محدود، ممکن است انتخاب سایز کوچکتر با تقویت های اضافی در نظر گرفته شود. در عین حال، انتخاب سایز مناسب با توجه به نیازهای واقعی پروژه می تواند از هزینه های آتی تعمیر و نگهداری جلوگیری کند.